Serious gaming: veiligheidsmanagement

Om een nieuwe kijk op veiligheid te bewerkstelligen, moet je allereerst in kaart brengen wat veiligheid nu eigenlijk precies is. Alleen op die manier creëer je nieuwe wegen voor verbetering. Dr. Jop Groeneweg gaf op het NSWE een toelichting.

Enkele jaren geleden werd het National Safety at Work Platform opgericht: een platform waarbij meer dan 100 bedrijven en verenigingen zich aangesloten hebben. Het platform heeft als doel organisaties te helpen een klimaat te creëren waarin veilig gedrag centraal staat. Om dit te bereiken, onderzoekt het platform vele facetten en invalshoeken omtrent veiligheid.

Oxymoron
Een van de onderwerpen waarin het platform meer tijd wil investeren, is ‘serious gaming’. De term ‘serious gaming’ lijkt een oxymoron te zijn: hoe serieus is het spelen van een spel? Serious gaming is echter een manier om te onderzoeken hoe men veiligheid kan verbeteren, zonder dat in de praktijk gevaarlijke situaties ontstaan. Bij serious gaming is dan ook een belangrijke rol weggelegd voor simulatoren. Op deze manier kunnen processen worden nagebootst die men in werkelijkheid niet kan uitvoeren.
Tijdens een sessie op het NSWE noemt Jop Groeneweg, verbonden aan de Werkgroep Veiligheid, het voorbeeld van machinisten die door rood licht rijden. Ook vandaag de dag wordt nog té vaak een rood sein genegeerd: gemiddeld zo’n 170 keer per jaar. Dit getal moet omlaag, maar hoe?
Jop Groeneweg: “Vraag het Inspectie Leefomgeving & Transport en je krijgt de geijkte antwoorden: volg de procedures op, leid de machinist niet af. Maar om de veiligheid werkelijk te vergroten, moet je het gedrag van de machinist beïnvloeden. Je moet geen speciale dingen doen om een ongeval te voorkomen, maar kijken naar de dagelijkse manier van werken.”

Variaties
Deze gedachte is gebaseerd op het boek ‘Economic Control of Quality of Manufactured Product’, geschreven door dr. Walter A. Shewhart en gepubliceerd in 1931. Hierin benoemt Shewhart het feit dat er binnen industriële processen altijd afwijkingen of variaties van de vastgestelde norm optreden. Zolang de afwijkingen zich binnen de vastgestelde marges bevinden, is er (nog) niets aan de hand. Pas buiten de vastgestelde marges ontstaan er risico’s. Een ongeval is dan ook te zien als een extreme uitkomst van de normale manier van werken.
Wil een organisatie de kans op een ongeval zo klein mogelijk maken, dan moet je niet alleen kijken naar afwijkingen op het gebied van veiligheid, maar naar álles wat te ver afwijkt van de standaard. Jop Groeneweg: “Veiligheid wordt te vaak gerelateerd aan het moment waarop het bijna mis gaat. De reguliere spreiding in het gedrag is een  onderbelichte factor.”

Afvlakking van de curve
In het voorbeeld van de treinen die door rood licht rijden, is met behulp van simulatoren onderzocht hoe machinisten reageerden op maatregelen om het risico op een STS, een Stop Tonend Sein, te verkleinen. Het rijgedrag van de machinisten werd minutieus in kaart gebracht, en daarmee ook de spreiding binnen de “normale” curve. Door maatregelen te nemen om deze spreiding kleiner te maken, bijvoorbeeld door het verdubbelen van het aantal seinen op een traject, wordt deze curve ‘puntiger’ en neemt het risico op een STS af.

Jop Groeneweg: “Kom niet alleen in actie wanneer de veiligheid in het geding lijkt te zijn, maar sta ook eens stil bij de dagelijkse gang van zaken binnen uw bedrijf. Teveel variaties binnen de normale curve zijn zorgwekkend: als u aan de manier van hijsen kunt zien wie er aan het werk is, heeft u een probleem.”

Meer weten?
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met uw Customer Service medewerker.