Medewerkers zijn slim genoeg

Gerrianne Veenstra, Manager SHE Heineken Zoeterwoude, gelooft niet in opgeheven vingertjes. En zeker niet in een, van bovenaf opgelegd, veiligheidsbeleid. Waar ze wél in gelooft zijn de 60 (!) safety rolhouders (veiligheidsambassadeurs) die op geheel vrijwillige basis waken over de veiligheid binnen de brouwerij. En met succes. Het aantal meldingen van bijna-ongevallen stijgt en het aantal verzuimdagen is gedaald van 600 naar 200, in één jaar tijd.

In samenwerking met Intersafe en Elacin (otoplastieken) werden de safety rolhouders via verschillende presentaties geconfronteerd met de gevolgen van gehoorschade. Maar er werd ook verteld hoe je gehoorschade kunt voorkomen en hoe je gehoorbescherming kan onderhouden en reinigen. Eén van de onderdelen was het inzetten van de werkvorm ‘story telling’. Door de inzet van een trainingsacteur is de consequentie van gehoorschade en de impact die gehoorschade op het sociale leven heeft, zo realistisch mogelijk nagebootst.

Het onderwerp voor de workshop was door hen zelf aangedragen. En via het train-de-trainer principe gaven de veiligheidsambassadeurs de opgedane informatie weer door aan de ruim 500 medewerkers in de brouwerij. De workshop werd in de evaluatie hoog gewaardeerd; een vier op een schaal van vijf. Maar wat voor Gerrianne veel belangrijker is, is dat de aanpak werkt. “Vlakbij mijn kantoor is de plaats waar otoplastieken worden verstrekt. Medewerkers die daar hun gehoorbescherming ophaalden, kwamen spontaan bij me langs om trots te melden dat ze die nu ook écht gaan dragen in plaats van de ‘gele oorproppen’. De workshop had ze overtuigd van de noodzaak.”

Opborrelen

Zoals in een glas bier de koolzuurbelletjes vanzelf naar boven opborrelen, zo moeten ook de ideeën voor een veilige werkomgeving vanaf de werkvloer opborrelen, vindt Gerrianne: ”Ik ben weliswaar Manager SHE, maar niet verantwoordelijk voor de veiligheid op de brouwerij. Dat is ieders verantwoordelijkheid. Wat ik met mijn team, bestaande uit onder andere één veiligheidskundige, één compliance & milieu officer en twee veiligheidsondersteuners, doe is vooral sturing en structuur bieden. Waar nodig helpen we onderwerpen inhoud te geven. Maar verder is het aan de ambassadeurs. We leggen ze niks op, ze komen zelf met relevante onderwerpen en thema’s.

“Veilig werken moet in het DNA zitten”

Dat was tot een aantal jaren geleden nog geheel anders. Eenmaal per jaar werd de brouwerij compleet stilgelegd voor de ‘grote’ veiligheidsdag. Daar gingen maanden voorbereiding in zitten en kostte handenvol geld. Maar op de vraag ‘Is dit het dan? volgde nooit een overtuigend ‘JA!’. Sterker nog, toen bij de medewerkers grondig werd doorgevraagd, kwam aan het licht dat de medewerkers zelf veel meer invloed op het programma wensten. En ook dat ze op kleinere schaal met het onderwerp veiligheid aan de slag wilden. Dat was het keerpunt. De eerste ‘toolbox’ die in 2014 werd gemaakt betrof het beschrijven van bijna-ongelukken en gevaarlijke situaties. Deze actie werd opgelegd ‘van boven’, maar op de werkvloer hadden ze geen idee waarom en waarvoor. Hierdoor werd de motivatie niet gestimuleerd. Dat veranderde in rap tempo nadat, met hulp van een extern bureau, een aantal operators, met meer dan gemiddelde belangstelling voor veiligheid, getraind werd hun collega’s warm te maken voor dit onderwerp.

‘Critici’

Zo een toolbox is in feite een mini-workshop over veilig werken en kan verschillende vormen aannemen. Het kan heel praktisch zijn, waarbij een safety rolhouder met een groep van 15 tot 30 collega’s de brouwerij in gaat. Maar het kan ook een theoretische presentatie in een zaaltje zijn. Een workshop duurt maximaal drie kwartier, maar als het onderwerp in 20 minuten behandeld kan worden is dat ook prima. Elke ambassadeur verzorgt vier toolboxen per jaar en bedenkt met de medewerkers zelf de onderwerpen. Gerrianne: ”Het moet ‘custom made’ zijn, omdat er binnen één afdeling op verschillende plekken uiteenlopende risico’s zijn. Bij de vuller heb je te maken met koolzuurgas (CO2). Een stukje verder aan diezelfde lijn, bij het inpakken in dozen, kan beklemming een gevaar spelen. De mensen die aan die lijn werken weten het beste waar de risico’s liggen. Verder is het handig om in die werkgroepjes ook plaats te bieden aan de ’critici’, de mensen die zeggen dat het anders kan. Ze zijn soms wat negatief, maar dat betekent juist dat ze heel betrokken zijn! Luister dus goed naar ze.”

Successleutels

De safety rolhouders hebben geen officiële status. Het zijn geen preventiemedewerkers, en in hun functieprofiel is er ook niks vastgelegd over deze taak. “Ze doen dit werk vrijwillig en uit enthousiasme. En zo hoort het volgens mij ook. Als ze het niet meer willen en niet meer gemotiveerd zijn, moeten ze deze taak gewoon neer kunnen leggen.” Nog een belangrijke sleutel om de ‘bottom-up’ aanpak tot een succes te maken; zorg ervoor dat iemand met veel invloed in de lijn betrokken én aangesloten is. Gerrianne: ”Onze veiligheidsambassadeurs doen dat werk na, maar ook wel tijdens hun shifts. Aangezien we hier in ploegendienst werken, is ook het afstemmen van de workshops op de roosters van belang. Eén van die vier rayonmanagers uit de brouwerij is nauw betrokken bij dit traject. Hij geeft leiding aan de teammanagers en kan dingen regelen en zaken afstemmen die SHE als stafafdeling nooit voor elkaar kan krijgen.”

Nieuwe wegen

De weg die Heineken is ingeslagen met haar veiligheidsbeleid – de brouwerij in Den Bosch heeft het model van Zoeterwoude inmiddels ook omarmd – opent in de ogen van Gerrianne ook op andere vlakken nieuwe mogelijkheden: “Je zet hiermee medewerkers in hun kracht, geeft ze vertrouwen, dat is niet alleen voor veiligheid goed. Bij een storing kunnen ze zelf ook heel goed een oplossing bedenken. Als leidinggevende hoef je vaak niet te zeggen hoe iets moet. Medewerkers zijn slim genoeg zelf te bedenken hoe iets veiliger moet of beter kan.”

Meer informatie?

Neem voor meer informatie contact op met uw Customer Service medewerker.