In het spoor van de bouwbranche, spoorwegwerkers over op oranje

Spoorwegwerkers stappen per 1 juli 2019 over op oranje hoge-zichtbaarheidswerkkleding.

Hoogspanning (1800 volt) op de bovenleiding en passerende treinen; werken langs het spoor brengt specifieke risico’s met zich mee. Om de veiligheid te waarborgen moeten dan ook speciale voorzorgsmaatregelen genomen worden. Eén van deze maatregelen is het gebruik van signalisatiekleding. Per 1 juli 2019 wijzigt de kleur van signalisatiekleding binnen de spoorbranche.

Goede zichtbaarheid kan het verschil betekenen tussen leven en dood. Daarom is bij het werken langs het spoor of langs de weg het gebruik van hoge-zichtbaarheidswerkkleding verplicht. Deze kleding wordt ook wel signalisatiekleding, waarschuwingskleding of signaalkleding genoemd. Hoge-zichtbaarheidswerkkleding is gemaakt van fluorescerend basismateriaal in de kleur oranje, geel of rood en is afgewerkt met retroreflecterende zilvergrijze banden volgens een vastgesteld patroon.

EN-ISO 20471:2013: onderverdeling in risicoklassen

Net als voor veel andere bedrijfstakken gelden voor hoge-zichtbaarheidswerkkleding wettelijke normeringen en richtlijnen. EN-ISO 20471:2013 is de internationale standaard die eisen stelt aan signalisatiekleding voor medewerkers op risicovolle locaties. EN-ISO 20471:2013 vervangt de NEN-EN 471:2003 en is, net als zijn voorloper, onderverdeeld in risicoklasse 1 tot en met 3. De oppervlakte van het fluorescerend materiaal en van de retro-reflecterende markering bepaalt in welke risicoklasse een kledingstuk valt.

Klasse 1 hoge-zichtbaarheidswerkkleding is voorbehouden aan medewerkers die een laag risico op ongevallen lopen, maar die toch duidelijk zichtbaar en herkenbaar moeten zijn. Voor het werken langs het spoor of langs de openbare weg is signalerende kleding klasse 1 niet geschikt. In situaties waarin een verhoogd risico op aanrijdingen bestaat, moet signalisatiekleding minimaal aan klasse 2 voldoen.  Signalisatiekleding uit klasse 2 wordt bijvoorbeeld gebruikt bij de aanleg van nieuwe wegen en bij wegwerkzaamheden waarbij het risico op aanrijdingen door werkverkeer bestaat. In situaties waarin het verkeer harder gaat dan 50 kilometer per uur en bij werken in het donker zijn medewerkers verplicht om hoge-zichtbaarheidswerkkleding klasse 3 te dragen.

Aanvullende bepalingen EN-ISO 20471:2013 en RWS

Bij het werken in risicovolle (verkeers)situaties is het belangrijk dat medewerkers niet alleen zichtbaar worden, maar ook zichtbaar blijven. Daarom bevat de EN-ISO 20471:2013 tevens bepalingen over het aanbrengen van vignetten en logo’s, verkleuring, veroudering, temperatuurinvloeden, flexibiliteit, wasbaarheid en droging van signalisatiekleding.

De EN-ISO 20471:2013 is een Europese norm. Naast deze Europese norm hanteert Rijkswaterstaat (RWS) aanvullende richtlijnen en specificaties voor signalisatiekleding bij werkzaamheden aan de weg of aan het spoor. Deze aanvullende richtlijnen en specificaties gaan met name over het aantal en de plaats van de retro-reflecterende strepen. Zo moeten de retro-reflecterende strepen op de bovenkleding de vorm van een Romeinse II hebben en over de schouder doorlopen, zodat de menselijke contouren ook in het donker duidelijk zichtbaar zijn. Verder moeten mouwen en broekspijpen aan de buitenzijde zijn voorzien van een verticale streep. Een signalisatiejas, -vest of -pak moet altijd gesloten worden gedragen.

Tot slot moet hoge-zichtbaarheidswerkkleding niet alleen voldoen aan de eisen, richtlijnen en specificaties van de EN-ISO 20471:2013 en Rijkswaterstaat, maar ook voorzien zijn van een CE-markering. Dit CE-label moet zichtbaar, leesbaar en onuitwisbaar aangebracht zijn. Door een CE-markering aan te brengen, verklaart de fabrikant dat het kledingstuk compliant is met de Europese regelgeving.

Kleurstelling signalisatiekleding: wijziging binnen de spoorbranche

Rijkswaterstaat schrijft oranjerood voor als basiskleur van signalisatiekleding bij werkzaamheden langs de openbare weg. Hierbij onderscheidt de wegwerker zich van de spoorwegwerker, die hoge-zichtbaarheidswerkkleding draagt met een gele basiskleur. De brancheorganisatie van de spooraannemers, RailAlert, heeft op verzoek van de bouwbranche “Governance Code Veiligheid in de Bouw” onderzoek gedaan naar de kleurstelling van signalerende kleding voor medewerkers langs het spoor. Uit de resultaten blijkt dat er geen veiligheidskundige reden is om vast te houden aan de kleur geel. In andere landen, zoals in Duitsland, werken spoorwegwerkers in oranjerode signalisatiekleding. Ook de rest van de bouwbranche gebruikt voornamelijk oranje. Medewerkers die in beide sectoren werkzaam zijn of die modaliteit- of grensoverschrijdend werken, moeten daardoor iedere keer switchen tussen beide kleuren. Vanuit het oogpunt van uniformiteit en efficiency heeft RailAlert besloten om de kleurstelling van signalisatiekleding voor spoorwegwerkers gelijk te trekken met de rest van de bouwbranche. Per 1 juli 2019 stapt de spoorbranche over op het gebruik van oranjerode signalisatiekleding en verdwijnt het zichtbare onderscheid tussen wegwerkers en spoorwegwerkers.

Gevolgen voor het werken langs hoofd- en lokaalspoor

Niet alleen landelijke spoorinfrastructuurbeheerder ProRail gaat over op oranjerode signalisatiekleding, maar ook de lokale spoorbeheerders HTM, RET, GVB en PUOV. Vanaf 1 juli 2019 wordt zowel langs hoofdspoorwegen als langs lokaal spoor in oranje signalisatiekleding gewerkt. Medewerkers die gezag uitvoeren over anderen of die verantwoordelijk zijn voor aanrijdgevaar dragen vanaf dat moment gele signalisatiekleding. Dit zijn de leider werkplekbeveiliging (LWB), de leider lokale veiligheid (LLV), de veiligheidsman (VHM), de grenswachter (GRW) en de begeleider buitendienst gesteld spoor (BBD). Vanaf 1 januari 2019 tot 30 juni 2019 is het toegestaan om oranje kleding te dragen met daarover een geel vest. Voor de collega’s met een veiligheidsfunctie uiteraard andersom.

Kledingpakket voor bedrijven belast met infrastructuurwerkzaamheden

Het samenstellen van een kledingpakket waarmee langs het spoor en langs de weg gewerkt mag worden, kan een grote uitdaging zijn. Daarom heeft Intersafe in 2015 een totaalpakket geïntroduceerd voor bedrijven die belast zijn met infrastructuurwerkzaamheden: de Infra-line®.

De Infra-line® is ontwikkeld in samenspraak met toonaangevende bedrijven binnen de doelgroep verkeer, vervoer en infrastructuur en voldoet aan wensen, normen en wetgeving. Voor werken in warme omstandigheden zijn koelvesten beschikbaar en ook een complete lijn regenkleding mag natuurlijk niet ontbreken. Met de Infra-line® zit u dus altijd op het juiste spoor!

Meer weten?

Neem voor meer informatie contact met ons op.